گروههای تروریستی مسلح با گرایشها و اعتقادات مختلف به بهانه سرنگونی نظام سوریه و نبرد با ارتش این کشور شکل گرفتند که با گذشت زمان تعداد این گروههای تروریستی به صدها گروه رسید و تعداد آنها در حال حاضر به بیش از 700 گروه و شاخه مسلح تبدیل شده است که بیشتر آنها در حال اجرای طرحها و توطئههای بیگانگان و دستورات کشورهایی همچون عربستان، قطر،ترکیه و غربیها هستند.
نقطه مشترک درباره این گروههای تروریستی، حمایت مالی عربستان و برخی دیگر از رژیمهای عربی حاشیه خلیج فارس به ویژه امارات و قطر و آمریکا و تبدیل این گروهها به ابزار مطیع در دست سران این کشورها است که آنها را برای سرنگونی نظام سوریه حمایت میکنند .
همچنین سازمانهای اطلاعاتی اروپایی، ترکیه،آمریکا و برخی رژیمهای مرتجع عربی زمینه فعالیت این گروهها را تسهیل کرده و به حمایت مالی و تسلیحاتی از آنها در راستای منافع و تحقق اهداف خود و همچنین مخدوش کردن وجهه اسلام ناب محمدی در جهان میپردازند.
مهمترین گروههای تروریستی مسلح به این شرح هستند:
الجیش الحر(ارتش آزاد)
از اولین گروههای مسلحی بود که در سال 2011 در داخل سوریه به سرکردگی ریاض الاسعد جداشده از ارتش با حمایت عربستان،قطر،ترکیه و امارات و برخی کشورهای دیگر تشکیل شد.آنچه به جبهه ثوار سوریه موسوم است، شامل تشکلهای مسلحی است که بخش اعظم تروریستهای جیش الحر را تشکیل میدهند که از جمله میتوان به الفاروق، الفاروق الاسلامی، لواءالتوحید، لواءالفتح،لواء الاسلام، صقورالشام و مجلس ثوار دیرالزور اشاره کرد.
البته خبرهای ضد و نقیضی درباره ریاض الاسعد پس از زخمی شدن وی منتشر شد و حتی برخی از مرگ وی خبر داده بودند.
آنچه به ستاد مشترک ارتش آزاد موسوم بود، عبدالاله البشیر را به عنوان فرمانده ارتش آزاد در ابتدای سال 2014 تعیین کرده بود.
رسانههای عربستان، امارات، قطر و طرفهای همسو با آنها تروریستهای جیش الحر را ثوار یعنی انقلابیون لقب میدادند که البته با گذشت زمان،آنها پوشش اقدامات جنایتکارانه گروههایی همچون جبهه النصره و داعش و احرارالشام را در دستور کار قرار دادند و برای سرپوش گذاشتن بر حمایتهای خود به این گروههای تروریستی، واژه معارضه مسلح لقب داده که همچنان به این حمایتها ادامه میدهند.
مراکز فعالیت : ادلب، حومههای دمشق، حلب،حماه و دیرالزور
با ورود گروههای تروریستی افراطی همچون داعش به صحنه سوریه، نقش شبه نظامیان الحر کاهش پیدا کرد و مناطق نفوذ و سیطره آنها در نتیجه درگیری با این گروهها کاهش یافت.
مهمترین حامیان جیش الحر: قطر، عربستان سعودی و آمریکا از حامیان اساسی جیش الحر به شمار میروند و انواع سلاحها را در اختیار این تشکل تروریستی برای سرنگونی نظام سوریه قرار دادهاند. تروریستهای جیش الحر از ابتدای فعالیت خود مرتکب جنایات متعددی علیه غیرنظامیان و نیروهای ارتش شده و به مجازات مردم مناطق تحت سیطره خود بر اساس طایفهای و نژادی و همچنین به آدم ربایی و سرقت دست میزنند.
جبهه النصره
این گروه تروریستی به عنوان شاخه شبکه تروریستی القاعده در سرزمین شام در اواخر سال 2011 میلادی تشکیل شد، گروهی که سرکردگان و اعضایش با فکر سلفی جهادی فعالیت خود را آغاز کردند تفکری که مخالفانشان را تکفیر میکند. سرکرده این گروه تروریستی، ابومحمد الجولانی بوده که ایمن الظواهری سرکرده شبکه تروریستی القاعده وی را منصوب کرد.
جبهه النصره مسئولیت چندین حمله تروریستی انتحاری در حلب و دمشق را به عهده گرفت و از سوریها میخواست تا در مقابل دولت قانونی کشورشان سلاح به دست بگیرند. این گروه تروریستی از تروریستهایی از کشورهای عربی، ترکیه، ازبکستان، تاجیکستان، جمهوری چچن و اروپا تشکیل شده است.
آمریکا در اقدامی فریبکارانه برای سرپوش گذاشتن بر حمایتهای خود از گروههای تروریستی در سوریه، جبهه النصره را در سال 2012 در فهرست تروریسم قرار داد و در می 2013 شورای امنیت تصمیم گرفت جبهه النصره را به فهرست مجازات گروهها و افراد وابسته به شبکه القاعده اضافه کند.
گزارشهای متعددی نشان میدهد که سازمان اطلاعات عربستان سعودی حامی اصلی جبهه النصره و تامین کننده هزینههای مالی این گروه تروریستی تکفیری است، اطلاعات به دست آمده همچنین نشان می دهد که بیشتر سرکردگان جبهه النصره، پیشتر در زندانهای عربستان زندانی بودهاند، و مقامات سعودی آنها را آزاد و از طریق ترکیه و کشورهای دیگر به سوریه اعزام کردند. همچنین نظام اردن، ورود تروریستهای جبهه النصره به درعا در جنوب سوریه را ازطریق مرزهای خود تسهیل کرده و به حمایت اطلاعاتی و لجستیکی از آنها پرداخته است.
مراکز تجمع و فعالیت جبهه النصره: تروریستهای النصره در حومه شمالی و جنوبی حلب به ویژه در اطراف شهر حلب، حومه دمشق به ویژه در منطقه قلمون در نزدیک مرزهای مشترک با لبنان، غوطه شرقی و غربی دمشق و برخی مناطق حومه درعا در جنوب سوریه به ارتکاب جنایت ادامه میدهند.این گروه تروریستی ارتباطات گسترده ای نیز با رژیم صهیونیستی دارد و مداوای مجروحان این گروه در بیمارستانهای اسرائیلی و رفتن بنیامین نتانیاهو و دیگر مقامات صهیونیست به ملاقاتی آنها در مراکز درمانی از عمق ارتباط و همکاری میان تل آویو و این گروه تروریستی تکفیری پرده برداشته است. رژیم صهیونیستی بارها به پشتیبانی هوایی از جبهه تروریستی النصره پرداخته و جنگنده های رژیم در حمایت از تکفیریها، مواضع ارتش سوریه در حومه قنیطره را بمباران کردهاند.
جیش الاسلام
جیش الاسلام متشکل از بیش از 50 گروه مسلح است. در ابتدا یک گروه 14 نفره آنچه را "سریه الاسلام" میخواندند، تشکیل دادند و سپس تعداد آنها افزایش یافت و گروه موسوم به"لواء الاسلام" را تشکیل دادند و در ماه سپتامبر 2013 میلادی، تشکیل گروه تروریستی موسوم به جیش الاسلام اعلام شد که در آن زمان به عنوان بزرگترین گروه تروریستی مسلح به سرکردگی "زهران علوش" قلمداد میشد، علوش را فرمانده کل نظامی میخواندند.
زهران علوش مرد شماره عربستان سعودی به شمار میرود که عقیده وهابی سلفی دارد که آن را از پدرش ملقب به شیخ عبدالله مقیم عربستان و نزدیک به خاندان حاکم(آل سعود) به ارث برده است. علوش پیش از سفر به سوریه، افکار و عقاید وهابیاش را از مراکز مدینه منوره کسب کرده بود.
مراکز فعالیت و تجمع جیش الاسلام :
این گروه تروریستی در حومه شرقی شهر دمشق و به طور خاص در شهر دوما فعالیت میکند واین شهر را دژ اصلی این گروه تروریستی میخوانند. البته در برخی مناطق حمص، لاذقیه، حماه و ادلب هم فعالیت میکند. این گروه تروریستی مسئول نخست شلیک گلولههای خمپاره و موشک است که هر از چند گاهی به مناطق مختلف پایتخت سوریه اصابت میکند.
جیش الفتح شاخه القاعده؛ تشکلی با 4 هزار تروریست
هفت گروه مسلح در 24 مارس 2015(سال جاری میلادی)، تشکل موسوم به جیش الفتح را تاسیس کردند که از یک اتاق عملیاتی مشترک و تحت فرماندهی نظامی واحد قرار دارد.
جبهه النصره شاخه القاعده در سوریه از مهمترین گروههای تشکیل دهنده جیش الفتح است، به این گروه تروریستی باید، گروههای موسوم به احرارالشام، جندالاقصی، جیش السنه، فیلق الشام، لواءالحق و اجنادالشام را اضافه کرد.
جیش الفتح اقدامات تروریستی و مسلحانه خود را با هدف برپایی آنچه دولت اسلامی در سوریه خوانده، توجیه میکند، شمار تروریستهای جیش الفتح، چهار هزار نفر برآورد میشود.
با وجود تلاش تروریستهای جیش الفتح برای اینکه خود را به عنوان معارضه میانهرو نشان دهند-با این حال این ادعا که از سوی آمریکا، عربستان و دیگر حامیان تروریستهای تکفیری با هدف سرپوش گذاشتن بر جنایاتشان مطرح میشود، حقیقت و ماهیت واقعی این تشکل و تکیه آن بر عقاید و افکار شبکه تروریستی القاعده را نمیتواند انکار کند به ویژه آنکه ابومحمد الجولانی سرکرده جبهه النصره در سوریه به صراحت در سال 2013 بیعت خود با ایمن الظواهری سرکرده شبکه القاعده را اعلام کرده بود.
جیش الفتح توانست پس از درگیریهای شدید با ارتش سوریه در اواخر مارس گذشته، شهر ادلب را اشغال کند، این گروه تروریستی در اواخر آوریل توانست وارد شهر استراتژیک جسرالشغور شود.
تشکل تروریستی جیش الفتح از حمایتهای خارجی گسترده عربستان، قطر و ترکیه برخوردار است که این کشورها برای اعمال نفوذ بیشتر در صفوف تروریستهای مسلح در سوریه با یکدیگر رقابت میکنند.
جیش المجاهدین والأنصار
زمان تشکیل : این گروه تروریستی در مارس 2013 تشکیل شد.
نوع تفکر: این گروه افکار جهادی سلفی دارد.
این گروه از صدها تروریست خارجی تشکیل شده است که بیشتر آنها از شمال قفقاز(چچنی و ...) هستند. این گروه تروریستی بر اساس آنچه به زعم خود "دولت اسلامی در سوریه" میخوانند، فعالیت میکنند.
محدوده فعالیت : گروه جیش المجاهدین و الانصار به طور مشخص در شهر حلب و برخی مناطق حماه و لاذقیه فعالیت میکند.
سرکردگی این گروه را یک تروریست خطرناک چچنی ملقب به عمر الشیشانی برعهده دارد که مسئول برنامه ریزی بسیاری از حملات تروریستی انتحاری به شمار میرود.الشیشانی خود را به آنچه دولت اسلام در عراق و شام میخواند، منتسب میداند.
حرکة أحرار الشام
زمان تشکیل: گروه موسوم به حرکه احرار الشام از ادغام چهار گروه تروریستی شامل "جماعة الطلیعة الإسلامیة"،"حرکة الفجر الإسلامیة" ،"کتائب الإیمان" و "کتائب أحرار الشام" تشکیل شده است.
محدوده فعالیت : این گروه تروریستی در ادلب، حلب و حماه دست به اقدامات تروریستی میزند و در مواضع متعدد با ارتش سوریه درگیر شده است که مهمترین آنها" تفتناز، جبل الزاویه، سراقب و اریحا است.
این گروه تروریستی بنا به اعتراف"حسان عبود" سرکرده خود در کنار جبهه تروریستی النصره که رسما در فهرست تروریسم بین المللی قرار دارد، در درگیریها شرکت کرده است به طوری که عبود که در انفجار اواسط 2014 به هلاکت رسیده بود، اعتراف کرده بود که احرارالشام از نظر فکری و تاکتیکی با جبههالنصره در بسیاری از موارد اشتراک نظر دارد.
داعش
زمان تشکیل : ابوبکرالبغدادی سرکرده گروه تروریستی موسوم به دولت اسلامی در عراق در آوریل 2013 از ادغام این گروه با جبهه تروریستی النصره خبر داد تا گروه تروریستی موسوم به دولت اسلامی عراق و شام معروف به داعش شود. در همان ابتدا الجولانی سرکرده جبهه النصره با این اقدام مخالفت کرد و بر جدایی میان این دو گروه تروریستی تکفیری پافشاری و اعلام کرد ادغام این دو گروه به گروه دولت اسلامی در عراق و جبهه النصره و آنچه وی به زعم خود صحنه جهانی در سوریه خواند، ضربه میزند، با این حال در مقابل پافشاری ابوبکرالبغدادی، مسئله بدون توافق پایان یافت.
محدوده فعالیت داعش : امروز گروه تروریستی داعش که به نماد وحشیگری، بیرحمی، جنایت، کشتار و شکنجه تبدیل شده است، در امتداد کمربندی بزرگ در شمال سوریه فعالیت میکند که از مرزهای عراق و سوریه آغاز شده و تا دیرالزور و الرقه که بر آن به طور کامل مسلط است، تا جرابلس، منبج، الباب و اعزاز در شمال حلب و نیز تا شمال ادلب در نزدیکی مرزهای ترکیه و همچنین باستانی تعز که اخیرا اشغال کرد، امتداد داد .
حامیان اصلی و منابع درآمد: گروه تروریستی داعش بر مناطق حساسی سیطره دارد که دهها حلقه چاه نفتی عراق و سوریه در آن مناطق قرار دارد و این گروه با سرقت نفت این مناطق و فروش آن به دلالان در کشور ترکیه با تسهیلات ویژه کسب درآمد میکند. این گروه تروریستی همچنین برای اشغال میادین گاز در شرق حمص تلاش میکند. علاوه بر این منابع درآمدی، ترکیه، عربستان و قطر به حمایتهای گسترده از داعش میپردازند و به ویژه جنایات این گروه تروریستی را پوشش رسانهای میدهند.
داعش تروریستهایی را که عضو جبهه النصره بودند، جذب خود کرد به ویژه در شهر حلب شمار زیادی به این گروه پیوستند و زمانی بود که ابوبکرالبغدادی ، تشکیل این گروه تروریستی را اعلام کرده بود. همچنین گروههای تروریستی دیگری همچون "مجلس شوری المجاهدین" و تروریستهای جیش الحر، احرارالشام و التوحید و دیگر گروهها به داعش پیوستند.
ارتش سوریه در خلال نبردهای اخیرش در حومه جنوبی حلب توانست تروریستهای داعشی را از دهها روستا و شهرک بیرون براند و تلفات و خسارتهای سنگینی به آنها وارد کند به طوری که تروریستهای باقی مانده به سمت منطقه شرقی و دژ و مخفیگاه اصلیشان یعنی شهر الرقه فرار کردند و بخشی دیگر از آنها به سمت غرب یعنی شهر ادلب و مرزهای ترکیه گریختند.